Moestuin en voedselbos de Ventuin
De Ventuin is de gezamenlijke moestuin en voedselbos van Jan, Tonnie, Theo, Mieke en Nelleke. De Ventuin ligt op een groter moestuincomplex van in totaal 3000m2. Op dat moestuincomplex kwam een stuk grond vrij, waar de vijf vrienden zijn begonnen met een moestuin. Later kwam er meer grond beschikbaar en ontstond de mogelijkheid voor een voedselbos en gemeenschappelijke moestuin: de Ventuin werd geboren. De rest van het perceel staat los van de Ventuin en blijft beschikbaar voor andere moestuiniers.
Een idyllisch stukje land waar de 5 vrienden samenkomen onder de oude fruitbomen.
De Ventuin ligt op het achterste gedeelte van het totale moestuincomplex. Via een poortje waarboven in kleurrijke houten letters ‘VENTUIN’ geschreven staat betreed je het perceel. De Ventuin zelf is 1000m2, waarvan 400m2 moestuin en 600m2 voedselbos/ pluktuin. Bij binnenkomst zie je aan de rechterkant de moestuin liggen. Wat meteen opvalt valt is de bloemenzee. Van eenjarige dahlia’s, afrikaantjes en cosmea’s tot vaste bloemen, het is duidelijk dat in de Ventuin voor de bijen en vlinders genoeg te vinden valt. Maar ook de vogels zoals putters snoepen van de uitgebloeide bloemen, vertellen Theo en Nelleke.
Achter de kas verschijnt een idyllisch stukje land, met oude fruitbomen, een gemetseld muurtje met stenen kachel en een overdekte ontmoetingsplek. Er liggen nog een paar Notarisappels op de grond en achter het schuurtje ligt een kleine houtopslag voor de kachel. ‘Daar wordt nu nog niet veel gebruik van gemaakt’, vertelt Nelleke. De zelf gemetselde muur dient vooral als schuilplek voor salamanders en hagedissen. Het is duidelijk dat hier met veel passie wordt gewerkt aan het creëren van een inspirerend stukje natuur.
De Ventuin heeft zonnestralen als paden waartussen bedden liggen met wisselende gewassen. Zo zijn er bedden met wilde bloemen, planten en een vijver, bedden met bessenstruiken zoals frambozen, kruisbessen, rode en zwarte bessen, Japanse wijnbes en bedden met kruiden. De bomen van het voedselbos zijn hierin verwerkt. Ook al zijn de bomen nog niet groot, door de ligging heb je wel al het gevoel van een voedselbos, omdat de Ventuin tegen een bosrand aanligt.
Wat is het voornaamste doel van het initiatief?
Waarom ben je ermee gestart?
Theo en Nelleke vertellen: “Wij willen de natuur een stukje terugbrengen op de plek waar ‘ie hoort. We proberen met de wilde planten en bloemen de natuur opnieuw een kans te geven om zich te herstellen. Ook de biodiversiteit neemt weer toe en daarmee al het leven dat het met zich meebrengt. Wij streven er naar te tuinieren op een organische manier.”
Wat wordt er verbouwd en voor wie zijn producten bestemd?
In de moestuin worden hoofdzakelijk de ‘normale’ dingen, die je in de meeste moestuinen wel terugvindt, verbouwd. Denk aan aardappelen, wortelen, sla, prei, boerenkool, courgette, bonen, pompoenen, kolen, venkel, koolrabi en zoete aardappelen. Daarnaast groeien er veel eenjarige bloemen.
In het voedselbos gedeelte staan verschillende soorten fruit zoals appel, pruim, kers, perzik en kaki. Maar er staan ook veel kruiden en vaste bloemen, zoals salie, rozenbottels en colakruid. De producten die verbouwd worden zijn bedoeld voor de vijf vrienden en hun kinderen.
Wat is de grootste plus van dit initiatief?
Waar ben je trots op?
We hebben ontzettend veel plezier met zijn vijven! Het samen kunnen creëren is echt een pluspunt. We hebben er een mooie plek van gemaakt, het is een heerlijke plek om te zijn. En het is elke keer weer een verrassing wat je tegenkomt aan beestjes. Dat is ontzettend leuk om te zien! Zo hebben we een plek voor salamanders, een hagedissenmuurtje, een takkenril waardoor we het leven zien terugkeren.
Theo licht verder toe: Laatst hadden we hier een groep kinderen op bezoek. Die wilden wel eens een salamander zien. Voor de salamanders hebben we een aantal dakpannen opgestapeld, zodat zij daar kunnen schuilen. Dus wij naar de dakpannen om er eentje weg te halen. Toen schoot daar in plaats van een salamander een muizenfamilie weg. Moeder voorop en de kinderen in kop-staart-formatie er achteraan! Ontzettend leuk om zelf ook steeds weer nieuwe dingen te zien en te beleven.
Wat is de grootste min en wat zijn de grootste hobbels?
Met zo’n initiatief leer je gaandeweg, dus we zouden niet persé iets anders doen. Je blijft continu leren en bijschaven, want je moet je aanpassen aan wat de natuur vraagt. Zo waren muizen bijvoorbeeld een groot probleem, ze aten veel van onze gewassen op. Totdat we een oude boomstam plaatsten met een torenvalkenkast erop. Er kwam een torenvalkfamilie in te zitten en ons muizenprobleem was voor een groot gedeelte over.
Wat we wel lastig vinden zijn de plagen. Doordat we niet spuiten of andere chemische middelen gebruiken, heb je daar veel last van. Zoals de slakken die in de natte zomer massaal oprukten en de Coloradokever waar weinig aan te doen is. Dat is jammer.
Daarnaast moet je bereid zijn om er tijd in te stoppen, want het kost veel meer tijd dan het lijkt. Een moestuin met voedselbos is erg arbeidsintensief, iets waar je wel rekening mee moet houden voordat je eraan begint.
Hoe zie je de toekomst?
De moestuin wordt nu nog gespit, maar vanaf dit jaar gaan we voor de helft permacultuur toepassen. Dat wil zeggen: niet meer spitten, bemesten met compost en werken met bedden die intact worden gehouden. Het voedselbos wordt vanaf de start van de Ventuin al niet gespit. Dus over een aantal jaar doet de permacultuur zijn werk, weten we hoe we met de schaduwcondities om kunnen gaan, is het voedselbos gegroeid en valt er veel te oogsten. Het is dan met recht een tuin waar je doorheen loopt en je kunt plukken en proeven.
Doe je nog andere activiteiten of sta je daarvoor open?
Ja, we gaan weer samen met de Talentencampus aan de slag. We zijn een aantal ochtenden met de kinderen van de school bezig geweest. Het was zowel voor de kinderen als voor ons inspirerend om samen in de natuur bezig te zijn en te ontdekken wat de tuin op dat moment aan leermomenten oplevert.
Daarnaast leiden we mensen rond die komen kijken. Ook mensen met dementie kunnen op hun eigen manier bezig zijn in de tuin.
